Digital twin ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวล้ำอย่างรวดเร็ว การเปลี่ยนแปลงของโลกธุรกิจย่อมมาพร้อมกับความจำเป็นในการปรับตัวอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในเทคโนโลยีที่ได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาคือ “Digital Twin” หรือ “แฝดดิจิทัล” ซึ่งเป็นแนวคิดที่มีพลังในการปฏิวัติการดำเนินธุรกิจ การผลิต การบริหารจัดการทรัพยากร ไปจนถึงการวิเคราะห์และพัฒนาผลิตภัณฑ์ Digital Twin ไม่ใช่เพียงแค่ภาพจำลองธรรมดา
แต่เป็นการสร้างแบบจำลองเสมือนจริงของสิ่งต่าง ๆ ที่มีอยู่ในโลกจริง ไม่ว่าจะเป็นเครื่องจักร ระบบ กระบวนการ อาคาร เมือง หรือแม้แต่มนุษย์ Digital twin โดยแบบจำลองนี้สามารถโต้ตอบกับข้อมูลจริงได้อย่างต่อเนื่องแบบเรียลไทม์ ผ่านการเชื่อมต่อกับเซ็นเซอร์ อินเทอร์เน็ตของสรรพสิ่ง (IoT) ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และเทคโนโลยีวิเคราะห์ข้อมูล (Big Data Analytics)แนวคิดของ Digital Twin เริ่มต้นจากอุตสาหกรรมการบินและอวกาศ
การรู้จัก เข้าใจ และเตรียมความพร้อมในการใช้ Digital Twin
ก่อนจะขยายไปสู่วงการอื่น ๆ อย่างรวดเร็ว เช่น พลังงาน การแพทย์ การก่อสร้าง Digital twin การผลิตอุตสาหกรรม การคมนาคม และล่าสุดคือการนำมาใช้ในการบริหารจัดการเมือง (Smart City) และธุรกิจในหลากหลายรูปแบบ ทั้งในภาคบริการและการค้าปลีก แก่นสำคัญของเทคโนโลยีนี้คือการทำให้ผู้ใช้งานสามารถ “มองเห็น” และ “เข้าใจ” สิ่งที่เกิดขึ้นในระบบต่าง ๆ ได้อย่างลึกซึ้ง และคาดการณ์สิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้อย่างแม่นยำ Digital twin ซึ่งเป็นสิ่งที่มีคุณค่ายิ่งในยุคที่ข้อมูลมีความสำคัญมากกว่าที่เคยเป็นมาสำหรับภาคธุรกิจ Digital Twin มีบทบาทอย่างยิ่งในการเพิ่มประสิทธิภาพ
ช่วยให้ผู้บริหารสามารถตัดสินใจได้อย่างมั่นใจมากขึ้น ตัวอย่างเช่น ในอุตสาหกรรมการผลิต Digital twin ผู้ประกอบการสามารถจำลองสายการผลิตทั้งหมดในรูปแบบดิจิทัล เพื่อดูว่าหากมีการเปลี่ยนแปลงพารามิเตอร์ใด ๆ เช่น ความเร็วของสายพาน หรือจำนวนพนักงานในแต่ละจุด จะส่งผลต่อประสิทธิภาพโดยรวมอย่างไร ทำให้สามารถปรับปรุงกระบวนการได้โดยไม่ต้องหยุดสายการผลิตจริง Digital twin ซึ่งช่วยประหยัดทั้งเวลาและต้นทุน อีกทั้งยังสามารถคาดการณ์ปัญหาที่อาจเกิดขึ้น เช่น การชำรุดของเครื่องจักร ก่อนที่จะเกิดเหตุการณ์จริง ซึ่งจะช่วยลดเวลาหยุดทำงานที่ไม่คาดคิด
เทคโนโลยี Digital Twin ยังมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาแนวคิด
และเพิ่มอายุการใช้งานของทรัพย์สินในภาคการก่อสร้าง digital twin technology ถูกนำมาใช้เพื่อออกแบบและบริหารโครงการก่อสร้างในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การวางแผน ออกแบบ ก่อสร้าง จนถึงการดูแลรักษาหลังการใช้งาน โดยสามารถติดตามความคืบหน้า ปรับเปลี่ยนแบบแปลนให้สอดคล้องกับสถานการณ์จริง และประเมินความเสี่ยงได้อย่างแม่นยำ ในขณะที่อุตสาหกรรมพลังงานก็นำ Digital Twin มาใช้ในการวิเคราะห์และควบคุม
ระบบผลิตไฟฟ้าแบบกระจาย Digital twin เพื่อให้ระบบสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดภายใต้สภาวะแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาอีกหนึ่งภาคส่วนที่ได้รับประโยชน์จาก Digital Twin อย่างมหาศาลคือธุรกิจบริการและค้าปลีก ซึ่งใช้เทคโนโลยีนี้ในการเข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภคและปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ทางธุรกิจแบบเรียลไทม์ ตัวอย่างเช่น ห้างสรรพสินค้าอาจสร้างแบบจำลองดิจิทัลของพื้นที่ร้านค้าเพื่อวิเคราะห์เส้นทางเดินของลูกค้า
